Aktualności
Ranking zdrowych olei - zastosowanie i właściwości odżywcze
Tłuszcze to jeden z podstawowych składników odżywczych, a zarazem najmocniej skoncentrowane źródło energii w naszym menu. Ich korzystne działanie na nasz organizm to zasługa kwasów tłuszczowych, witamin w nich rozpuszczonych oraz steroli. Najlepsze dla naszego zdrowia są tłuszcze wielonienasycone tzw. NNKT – niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Nasze ciało nie jest w stanie wytworzyć ich samodzielnie ale potrzebuje NNKT aby poprawnie funkcjonować – dlatego tak niezbędne jest dostarczanie ich razem z codzienną dietą.
Najważniejsi nasi sprzymierzeńcy spośród NNKT to omega 3, omega 6 i GLA (kwas gammalinolenowy). Niestety są to związki bardzo nietrwałe, mocno wrażliwe na światło oraz temperaturę dlatego powinniśmy je spożywać zawsze na surowo – bezpośrednio na łyżce do buzi, najlepiej na czczo lub jako dressing do sałatek, surówek czy dodatek do różnych dań przygotowywanych na zimno. Zdrowe oleje przechowujemy zawsze z dala od światła, w chłodnym miejscu a po otworzeniu koniecznie w lodówce.
Kupując olej warto wybierać produkt o wysokiej wartości odżywczej i korzystnym oddziaływaniu na zdrowie. I to proste w zasadzie zadanie okazuje się być skomplikowanym gdyż zazwyczaj na sklepowych/hipermarketowych półkach znajdziecie państwo oleje rafinowane.
Co to jest rafinacja?
Jest to proces kiedy olej poddany jest oczyszczaniu. W tym celu podgrzewa się go do bardzo wysokiej temperatury, poddaje działaniu rozpuszczalników a wyniku tegoż procesu powstają szkodliwe dla nas tłuszcze trans. Olej zaczyna nam szkodzić zamiast pomagać.
Zdrowe oleje – to oleje tłoczone na zimno, nieoczyszczone. Są uzyskiwane bez udziału wysokiej temperatury poprzez tłoczenie nasion i owoców roślin oleistych. Tłoczenie to chyba najstarsza metoda pozyskiwania oleju, zdrowa i uznawana za „ekologiczną” gdyż nie stosuje się tu żadnych rozpuszczalników.
Od czego zależy jakość oleju? Składa się na nią kilka czynników. Między innymi jest to jakość surowca - jednorodność, czystość, dojrzałość, brak uszkodzeń, sposób zbioru, magazynowania, suszenia itd.
Generalnie spożywanie tłuszczu jest nieco kontrowersyjne – szczególnie wśród osób na dietach odchudzających. Otóż nic bardziej mylnego. Wszystkie węglowodany, których jemy całe mnóstwo, bez odpowiedniej ilości zdrowego tłuszczu są źle trawione, upośledzone jest też przyswajanie witamin. Zdrowe oleje są nieodzowne w naszej diecie – jak z wszystkim należy zachować zdrowy rozsądek i umiar :)
Zdrowe oleje
Przydatność tłuszczów możemy rozpatrywać pod dwoma aspektami: jeden typowo kulinarny – do czego możemy użyć danego oleju (gotowanie, smażenie itd.). Możemy też spojrzeć na oleje pod kontem ich wartości odżywczych – czyli tego, jakie korzyści przyniesie dla organizmu ich stosowanie.
Zacznijmy od wartości zdrowotnych. Są oleje, które dają dobre rezultaty w zwalczaniu pasożytów (szeroko pojętych np. robaki, drożdżaki, bakterie ). Zaliczamy do nich olej z pestek dyni, z nasion czarnuszki, olej z awokado, olejek z oregano. Przy kłopotach z wątrobą świetnie sprawdzi się olej z nasion ostropestu. Jeśli zawodzi nas pamięć, mamy kłopoty z koncentracją – uogólniając chcemy poprawić pracę mózgu – sięgnijmy po olej lniany lub z wiesiołka. Na podniesienie odporności i alergie świetnie sprawdzi się olej z czarnuszki. Przy kłopotach z infekcjami dróg oddechowych (oskrzela) pomocny będzie olej kokosowy extra virgin, olej rzepakowy i olej z orzechów włoskich.
Są oleje, które przeciwdziałają miażdżycy np. olej z pestek winogron, olej z czarnuszki, lniany, konopny, olej z lnianki.
A teraz spójrzmy na oleje od strony kuchni. Autorzy artykułów prasowych raz każą nam smażyć na oleju rzepakowym innym razem do smażenia nie nadaje się on absolutnie. Mam wrażenie, że zależy to od sponsora…
Nasze babcie smażyły na smalcu – i co? Moja babcia żyła 93 lata :) Z opowiadań taty i mamy wiem, że ich rodzice sami tłoczyli olej z lnu i konopi ale jedli je tylko na zimno np. mocząc kromki chleba. Wiedza, którą zdobyłam na szkoleniach z lekarzami i dietetykami pokrywa się z mądrością babć. Dlatego w mojej kuchni do smażenia mięska używam smalcu, jeśli chcę krótko poddusić warzywa robię sobie emulsję z oliwy i wody lub oleju rzepakowego i wody. Słowo krótko i w nie wysokiej temperaturze to tutaj klucz.
Mam też olej kokosowy, nierafinowany i na nim też czasami smażę – naleśniki, racuchy, ryby, drób. Czyli znowu - to co jest gotowe szybko.
Tłuszcze są potrzebne dla zdrowia. Warunki są dwa: rozsądna ilość i dobra jakość. Jeśli olej jest zjełczały (zmienił się jego smak i zapach) na pewno nie będzie sprzyjał zdrowiu. Wręcz przeciwnie. Organizm będzie musiał wykonać olbrzymią pracę żeby go usunąć.
